Hicret Aydoğar ile Çocuk Edebiyatı Üstüne

Hicret Aydoğar, emekli Türk Dili ve Edebiyatı / Türkçe öğretmeni, ayrıca drama lideri ve kendi tabiri ile çocuk edebiyatı tutkunu.

Ankara Üniversitesi Çocuk Edebiyatı bölümünden Prof. Dr. Sedat Sever’den ders almış. 25 yılllık öğretim hayatı boyunca müfredata rağmen çocuk kitaplarını ve öğrencilerin okuma alışkanlıklarını dersin odağına koyarak çalışmış. Halihazırda drama ile çocuk edebiyatını buluşturan atölyeler tasarlıyor ve uyguluyor.

Kendisi ile drama üstüne bir röportaj yaptık. Bu yazıda ise çocuk edebiyatına olan ilgisinden ve bu alana dair önerilerinden bahsedeceğiz.

Drama ile çocuk edebiyatını buluşturduğu noktadan şöyle bahsediyor:

Liderlik bitirme projem bir çocuk şiir kitabı idi. Cahit Ökmen “Portakal Yıldızı” şiir kitabı. Dolayısıyla çocuk edebiyatı bir uzmanlıktan çok benim için bir tutku alanı. Hazır listeler sunmak bu konuda çok temel bir yanlıştır ancak belli yayınevleri ve yazarlar önerilebilir elbette.

Kendisinin çok değerli önerilerini ise şöyle sıralayabiliriz:

  • Bu konuda en güvenilir kaynak, Ankara Üniversitesi’nde yer alan Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Merkezi (ÇOGEM) Sitede Sizin İçin Seçtiklerimiz başlığında yaş gruplarına göre sınıflandırılmış kitap listeleri aşağıdaki gibi sıralanıyor:
  • Bu listeler çocuk edebiyatı yüksek lisans programı öğrencileri tarafından çocuğa görelik ilkeleri esas alınarak bilimsel olarak incelenen ve raporlanan kitaplar.
  • Bu alanda son yıllarda çok mesafe katedildi. Nitelikli çok edebiyatında hem çeviri eserler hem yerli edebiyat oldukça tatmin edici düzeyde. Buna rağmen ucuz olsun, çok olsun, “bilgilendirici” olsun, “eğitici” olsun gibi gerekçeliği tartışılır gerekçelerle pek çok meslektaşımız, sınıf kitaplıklarını niteliksiz setlerle doldurmaya devam ediyorlar ne yazık ki! Bu konu çocuğun gelişimi bakımından yaşamsal bir öneme sahip olduğundan bu konuda eğitimcinin de kendini eğitmesi şart.
  • Ebeveynlerden tek isteğimiz ise kitabı, sizin öğretemediklerinizi öğretecek bir araç olarak görmemeleri : ) Hatta mümkünse kitabı eğitim için araçsallaştırmamaları. Ebeveynlerin ve eğiticileri kitabı “daha çok şey öğretmek için” bir araç olarak görmeleri ve nitelikli olmayan eserleri sırf sayı, ülke, değer öğretiyor (!) diye çocuğa dayatmaları çocuğun kitapla ilişkisini sekteye uğratıyor.

Şu sözü kulağımdan hiç çıkmasın istiyorum:

Bir kitabın çocuğa vereceği en değerli şey, kitap okuma tutkusudur. İyi bir kitabı sevmeyecek çocuk yoktur yeryüzünde. Yeter ki o iyi kitap çocuğa ulaşsın ve üzerindeki yetişkin gölgesi kalksın.


Önerdiği yayınevleri:

Aşağıda yer alan yayınevlerinin tüm kitaplarının nitelikli olduğu anlamına gelmez elbette. Öncelikle nitelikli kitap konusunda bilgilenmeli ve kitap seçerken bu ölçütleri gözetmeliyiz.

  • Günışığı Kitaplığı
  • Nesin Yayınevi
  • Can Yayınları
  • Yapı Kredi yayınları
  • İş Bankası yayınları
  • Altın Kitaplar
  • Uçan Balık Yayınları
  • Tudem

bunlardan bazıları.


Nitelikli çocuk edebiyatı nedir ? Kitap seçerken neleri gözetmeliyiz ?

Bu sorulara en doğru cevapları bulacağınız iki temel kaynak öneriyorum:

İkisi de Sedat Sever’e ait, Tudem Yayınları’ndan:

  • Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü
  • Çocuk ve Edebiyat

Çocuk edebiyatına yazar olarak adım atmak isteyenler için önerileriniz neler olurdu?

“Bu konuda öneride bulunacak pozisyonda görmüyorum kendimi.” dese de, kulağımıza küpe olacak şeyler fısıldıyor bize:

Telafisi mümkün olmayan hatalarla dolu onlarca kitap dolaşımda. Çocuk edebiyatının çocuk oyuncağı olmadığı gerçeğini içselleştirmeden, bu alanda nitelikli ürün vermek zor.

  • Sadece alana ilgili bir okur ve eğitimci olarak çok fazla nitelikli eser okumalarını önerebilirim.
  • Asla savruk ve özensiz olunamayacak bir alan çocuk edebiyatı.
  • İyi bir yazınsal donanım, çocuk gelişimi ile ilgili pedogojik bir hazırbulunuşluk çok önemli.
  • Çocuk edebiyatının gerektirdiği donanımı ciddiye alan bir eğitimden geçmelerini öneririm. Öncelikle çocukları ciddiye alan bir eğitim.

Önerileri, bakış açısı için Hicret Aydoğar’a çok teşekkürler. İyi ki var!


Paylaştıkça daha iyiye, beraberce.

One Comment Kendi yorumunu ekle

Bir Cevap Yazın

Aşağıya bilgilerinizi girin veya oturum açmak için bir simgeye tıklayın:

WordPress.com Logosu

WordPress.com hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Twitter resmi

Twitter hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Facebook fotoğrafı

Facebook hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Connecting to %s