Nezaketli olmak için bir ana kural var; birbirimize ekstra rahatsızlık vermemek ve mümkünse birbirimizin yükünü hafifletmeye çalışmak. Bu filtreden bakacak olursak nasıl nezaketli olabileceğimizi saptamak hiç de zor değil.
Bizi ne rahatsız eder? Bizi ne mutlu eder? Bunlara cevap verince nezaketin bir resmi çıkıyor gibi.
Neler yapmalıyız? Neler yapmamalıyız?
- Kurallara uymak. Birlikte yaşamamızı kolaylaştıran, yaşantımıza ahenk veren kurallara uyarsak büyük ölçüde nezaketli de davranmış oluruz. Bu kuralları ihlal ettiğimizde de saygısızlık ve nezaketsizliğin sularında yüzdüğümüzü rahatlıkla düşünebiliriz.
- Trafikte diğer yolcuları ve yayaları da düşünecek şekilde davranmak. Yaya geçidinde durmak, diğer sürücülere yol vermek, araçları sıkıştırmamak, sabırlı olmak, diğer sürücüleri bekletmemek, trafiği aksatmamak, kesmemek. Özetle başkalarının da acelesi, yetişmesi gereken yeri olduğunu düşünebilmek ve yardıma ihtiyacı olanlara da sabır, anlayış ve kolaylık göstermek.
- Eğer bir yerde sıra varsa, sırayı bozmamak, sıraya girmek. Sıra yoksa da gerektiğinde oluşturmaya hevesli olmak 🙂
- Eğer grup olarak takılıyorsak, grup psikolojisine girerek zorbaca davranmamak. Aksine kalabalık olduğumuzu düşünerek daha özenli davranmak. Kullandığımız fiziksel alan, şakalarımız, lakırdımız hepsi içinde. Grup olunca sorumluluklarımızdan sıyrılmıyoruz, veya verdiğimiz rahatsızlıkta grup indirimi yapılmıyor.
- Ortak kullandığımız eşyalara, kaynaklara zarar vermemek. Eşyaları, malı, mülkü mümkün mertebe koruyup kollamak. Kütüphaneden aldığımız bir kitaptan tutun da, oyun bahçesinde bizi taşımaz diyerek binmeye imtina ettiğimiz salıncağa kadar.
- Benzer şekilde ortak alanlarımızı oldukça temiz tutmaya özen göstermek. Yerlere çöp atmamak, toplu taşıma araçlarında etrafta kırıntılar, çöpler bırakmamak, sakımızı, sevdiğimiz çıkartmaları sağa sola yapıştırmamak …
- Birlikte bulunduğumuz yerlerde yüksek sesle konuşmamak. Kimimiz için yüksek sesle konuşmak kültürel olsa da, sesimize mümkün mertebe dikkat etmek. Böylelikle diğerlerinin alanına müdahale etmemek, onların kafalarındaki iç ses olmamak.
- Aynı şekilde elektronik cihazlarımızın da sesini kontrol etmek, diğerlerini rahatsız edecek şekilde yüksek sesle dinlememek.
- Hijyenimize dikkat ederek görüntümüze, kokumuza özen göstermek. Benzer şekilde çok ağır kokular kullanmamak, çok baharatlı veya kokulu şeyler yediğimizde, içtiğimizde kalabalığa çokça intikal etmemek.
- İnsanların fiziksel alanına saygı göstermek. Otururken, ayakta dururken, beklerken işgal ettiğimiz fiziksel alan konusunda duyarlı olmak. Bekleme alanlarında veya sohbet ederken kişisel alanları ihlal etmemek, yer bırakmak. Eğer birinin fiziksel alanını fark etmeden gasp edersek bunun için özür dilemek.
- Herhangi bir terslikte, yanlış anlamda veya hatada, sanki ömrümüzdeki ilk sorunmuş gibi tepki vermemek. Öfkemize hakim olmak. Kavgacı, tartışmacı olmamaya çalışmak. Kendimizi frenleyebilmek, yönetebilmek.
- Zorlaştırmamak, kolaylaştırmak.
- Birbirimizin duygularını sömürmemek, birbirimizi manipüle etmemek. Örneğin dilenmemek, yalandan bahanelerle, numaralarla para istememek. Kötü niyetlerle yardım talep etmemek. Yardım eden birini de yardım ettiğine pişman etmemek.
- Ortak huzuru, güveni oluşturmaya yardımcı olacak şekilde davranmak. Bu değerlerin korunmasına özen göstermek.
Ancak nezaketli olmak demek kişisel özgürlüklerimizi kısıtlamak anlamına da gelmez. Örneğin etrafımızdakiler mor saç rengini tasvip etmiyor diye nezaketen saçımızı mora boyamamazlık yapmayız.
Düşüncelerimize, inançlarımıza, gelenek göreneklerimize uymadığını düşündüğümüz için herhangi bir şeyi rahatsız edici bulabiliriz. Biz rahatsız hissettiğimiz için diğerleri nezaketsiz davranmış olmaz. Aksine biz nezaket göstererek farklı insanların farklı gelenek göreneklerinin, kültürlerinin, alışkanlıklarının olabileceğini düşünmeli bu farklılığı hoş görmeli, bir zenginlik olarak kabul etmeliyiz. En azından bu farklılığı kendimize hakaret olarak algılamamalıyız.
Sizce bu listeye neler ekleyebiliriz? Daha huzurlu, güven içinde, saygılı, sevgili yaşayabilmek için nelere dikkat etmeliyiz?