Çocukluğumdan beri düzenli olarak diş hekimine giderim. Ne şimdi ne de çocukken dişçiye gitmekten hiç korkmamışımdır. Sanırım bunda diş hekimlerimin aynı zamanda kuzenlerim olmasının payı büyük.

Ama buna rağmen, yani düzenli muayenler ve tüm özenime rağmen işlem yapılmış (dolgu, kanal, implant) bir sürü dişim var. Bu yüzden “Neden?” sorusunu bolca sormuşumdur. Mümkün olan tüm tavsiyeleri de doktorlarımdan almaya çalışmışımdır.

Bu yazıda bugüne kadar biriktirmiş olduğum bu bilgileri paylaşmak istiyorum. Çok düzenli bir hastanın notları kabul edin bu yazıyı 🙂

• Öncelikle belki sizin de benim gibi özenli olmanıza rağmen bir sürü dolgulu, kanal tedavili dişiniz vardır. Muhtemelen genetik yatkınlığımızla alakalı. Diş hekimim şöyle derdi “Gerekli müdahalayi yaptık, çok sağlıklısın!”. Önemli olan gerekliyi tedaviyi yaptırmak. Canımızı sıkmaya gerek yok:)
• Biz çocukken dişlerimiz çürümesin diye ekstra bir şey yapılmıyordu. Hatta belki çoğumuzun anne babasının da diş fırçalama alışkanlığı yoktu. Örneğin ben dişlerimi fırçalamadan yatmış olsam, annem beni kaldırıp “Dişlerini fırçala öyle yat!” demezdi. Ama şimdi ebeveynler daha bilinçli sanırım. Diş fırçalama alışkanlığının üstünde duruyorlar.
• Diş ve ağız temizliği: Bir keresinde kuzenim sormuştu ” Eskiden bu denli ağız bakım ürünleri yokken dişlerimiz daha az çürürmüş. Neden?” . Çok güzel bir soruydu.
  Bugünlerde çok daha fazla asidik ürünler tükettiğimizi söylemiştim ama aradığı cevap bu değildi. Siz düşündünüz mü? Söylüyorum: Ağız bakımında asıl temizlik mekanik temizlikmiş. Örneğin sert meyve, sebzelerin (havuç, elma, turp gibi) katur kutur yenmesi ile dişlerin mekanik temizliği sağlanabiliyormuş. Şimdilerde ise beslenme şeklimiz daha çok fastfood ve işlenmiş gıdalar, yumuşacık hamburgerleri düşünün, olduğu için dişlerimizin mekanik temizliği yeterince yapılamıyormuş.
  • Biz bu mekanik temizliği diş fırçalayarak yapıyoruz. Günde iki kere dişlerimi fırçalıyorum. İkiden daha fazla veya az fırçalamamaya özen gösteriyorum.
  • Diş macunlarının üzeründe yaklaşık dört dakika fırçalamak tavsiye ediliyor. Dört dakika biraz uzun gelirse şöyle pratik bir yöntem de var: Dilimi dişlerimin yüzeyinde gezdiriyorum. Eğer pütür pütür geliyor yeterince kayganlık hissetmiyorsam biraz daha fırçalıyorum, bu kayganlık hissi önemli.
  • Asitli şeyler yiyip içtikten hemen sonra diş fırçalamamaya özen gösteriyorum. Asit diş minesini yumuşatacağı için hemen fırçalayınca diş yüzeyine zarar vermekten endişe ediyorum.
  • Bol şekerli yiyeceklerden ve benzer şekilde alkol aldıktan sonra isedişlerimi olabildiğince kısa sürede fırçalamaya özen gösteriyorum.
  • Diş Fırçası: Tavsiyelerini sorduğum diş hekimlerim diş fırçası seçimi için reklamlardaki gibi şu markayı çok tavsiye ediyorum demediler. Ama prensip olarak nasıl bir fırça seçmem gerektiği konusunda fikir verdiler.
    • Diş etimize göre uygun sertlikte-yumuşaklıkta olmalıymış. Ne diş etlerimizi hırpalayacak kadar sert ne de temizlik yapamayacak kadar yumuşak olmamalıymış.
    • Diş fırçamı rahat ulaşabildiğim ama gözü kapalı bir dolapta saklıyorum. Böylelikle banyonun neminden, tuvalet sifonundan korunaklı bir şekilde mümkün olduğunca hijyenik ve pratik olmaya çalışıyorum.
    • Diş fırçamı aşırı derecede yıpranmadan değiştirmeye özen gösteriyorum. Altı ayda hiç yıpranmamış oluyor doğrusu. Ama mikroorganizmalar çok birikmeden altı ay bir sene arasında değiştirmeye çalışıyorum.
    • Hem yeni nesil elektronik diş fırçası hem de geleneksel olanı kullanıyorum. Elektronik olanı kullanırken dişlerime fazla bastırmamaya özen gösteriyorum.
  • Diş Macunu: Reklamlardaki gibi diş macununu fırça boyunca sürmüyorum. Hatta nohut kadar da değil mercimek kadar sürüyorum. Asıl önemli olanın diş fırçası ile iyice fırçalamak olduğunu düşünüyorum, diş macunu ikincil önemde. Diş macunlarının fazlaca kimyasal içermesinden hoşlanmıyorum. Paraben ve fazlaca florür içermeyen diş macunları tercihim. Hatta kendi diş macununu yapmak da oldukça iyi bir fikir olabilir. Tarifleriniz varsa lütfen paylaşın 🙂
    • Eğer diş macununuzu kendiniz yapacaksanız portakal, nane, lavanta, karanfil ,limon, kekik, fıstık, çay ağacı, manuka, kanuka yağlarından bir karışımı diş macununa eklemenizi tavsiye ederim. Diş etlerinizin güçlenmesi, çürük ve diş taşı oluşumunu engellemesi bakımından eter yağlarına güveniyorum.
    • Diş macununu satın alırken içeriğini kontrol edin. Paraben içermemesine ve mümkün olan en az seviyede florür içermesine özen gösterin.
    • Tavsiye edebileceğim diş macununu mağazada inceleyebilirsiniz.
  • Diş İpi/Ara Yüz Fırçaları: Dişleri fırçalamak ağız temizliği için yeterli olmuyor. Fırçaladıktan sonra diş ipi veya ara yüz fırçaları kullanarak diş aralarını temizlemeye çalışıyorum. Fırçalamanın yetmediğini ancak diş ipi kullanınca anlıyorsunuz 😉
  • Dil temizleyici: Dil yüzeyini diş fırçası ile temizlemek biraz rahatsız edici bir his veriyor ancak dil temizleyicileri ile bu sorunu hissetmiyorum. Olmazsa olmazım değil ama evde bulunmasından memnunum. Özellikle bolca çay, kahve tüketen biriyseniz dilinizin boyandığını fark etmişsinizdir belki. Bu bakımdan işe yarıyor. Daha ferah bir nefes için dil yüzeyini mümkün olduğunca temiz tutmak akla yatıyor.
  • Ağız Çalkalama Suları: Diş fırçalamak tek başına yetmiyor çünkü fırça her yere yeterince ulaşamıyor. Ancak ağız çalkalama suları da bu aralar cep yakıyor. Acaba kendi solüsyonumuzu hazırlayabilir miyiz? Örneğin bir bardak suya eter yağlardan hoş bir karışım (Bu yağlar ağız bakımı için ideal olabilir: portakal, nane, lavanta, karanfil ,limon, kekik, fıstık, çay ağacı, manuka, kanuka yağları ) hazırlayıp birkaç damla damlatsak, bu suyla ağzımızı çalkalasak nasıl olur? Bu yağlar ağzın asit-baz dengesini düzenlemeye, yumuşak ağız dokularındaki kan dolaşımını artırmaya yardımcı olacaktır. İlginizi çekerse kendi solüsyonunuzu yapmak için tavsiye edebileceğim ağız çalkalama iksirini mağazada inceleyebilirsiniz.
  • Diş taşları da nefesin kötü kokmasına sebep verebiliyor. Çok sık olmamakla beraber diş taşlarını temizletmek yararlı olacaktır.
• Senede bir kez diş hekimine gidip muayene olmak iyi fikir olacaktır.
• Çok fazla çay, kahve tüketmekten dişlerimizi istediğimiz beyazlıkta tutmak zor oluyor. Diş hekimlerine beyazlatma işlemini sorduğum zaman bazıları tavsiye etmekte bazılarıysa beyazlatmaya daha mesafeli yaklaşmakta. Öncelikle beyazlatma işlemi oldukça maliyetli. Yaklaşık iki bin liranın üstündeydi sorduğum zaman. Yani merak edenler için üçyüz beş yüz değil, en azından bir fikir vermesi bakımından paylaşmak istedim fiyatı. Konuyu dağıtmadan neden mesafeli olduklarından bahsedeyim. İşlem dişlerin o kendine has şeffaflığına zarar veriyormuş. (Yaptıranlar üzülmesin:) Mümkünse vermesinmiş 🙂 Ayrıca dişleri boyayan ürünleri tüketmeye devam edeceğimiz için dişlerimiz tekrar sararacaktır. Eğer görüntüsünden çok çok şikayetçi değilsek beyazlatmayı düşünmeyebiliriz. Dahası hepimizin kendimize has bir diş rengimiz var, bembeyaz olacak diye bir şey yok. Ne kadar ikna ediciyim değil mi 🙂
• Değil gazozu dişlerimle açmak, yapan var mı dediğinizi duyar gibiyim, fındık, fıstık gibi şeyleri dişlerimle kırmak aklımın ucundan geçmez. Hatta dişlerimi yiyecekleri sindirmeme yardımcı olmaları dışında hiçbir şekilde kullanmam. İpi kesmekmiş, şuymuş, buymuş..Hiç tavsiye etmiyorum.
  Hatta ön dişlerim çekirdek çıtlamaktan hafif aşınmış olabilir. Artık onda bile dikkatliyim.
• Hali hazırda bir dişim simit yerken kırılmıştı. Simit yerken diş kırılır mı, kırılmaz bence de. Onun kırılacağı varmış. Kanal tedavili bir dişti. Kanal tedavisi yapılan dişler sinirlerden beslenemediği için uzun vadede güçsüzleşip kırılganlaşabiliyormuş. İlla ki kırılacak diye bir şey yokmuş ama benimki kırıldı işte. Bu arada diş hekimlerim affetsin, umarım doğru anlamışımdır 🙂
  Bu nedenle kanal tedavisi veya implant gibi işlem yapılmış dişlerime biraz daha fazla özen gösteriyorum. Çok sevdiğim patlamış mısır ve beyaz leblebi yerken ekstra dikkat ediyorum. Biraz sert bir parça denk gelirse, hiç tereddüt etmem çıkarırım 🙂
• Ağrıyan, fazlaca kamaşan bir dişim olursa geçsin diye zamana yaymam, ne olur ne olmaz der kontrole giderim. Bu tavsiyeyi diş hekimimden duymayı tercih ederim. Kendi kendime risk almak istemem.
• Az çoğa gitmesin. Belki dolgu ile kurtarılacak bir disiniz ihmal sebebi ile daha fazla curuyebilir, kanal tedavisi derken dış çekmeye kadar gidebilir.
• Muayene notlarımı bir excelde tutuyorum. Bu biraz kulağa ilginç gelebilir ama faydasını görüyorum 🙂 Özellikle diş filmlerimi kendi klasörümde de saklamayı tercih ediyorum. Bazen acil bir durumda başka bir hekime görünmem gerekirse filmime kolaylıkla ulaşmak bana yardımcı oluyor. Tekrar tekrar çekinmeme gerek kalmıyor böylelikle.
• Eğer doktorunuz diş teli takmanızı tavsiye ediyorsa, hangi yaşta olursanız olun, takamayacağınızı, bunun için geç kaldığınızı düşünmeyin. Her ne kadar alışana kadar zorlanacak olsanız da eminim sonuçtan memnun kalacaksınız. Hekiminize güvenin, imkanlarınız elveriyorsa ertelemeyin.
• İmplantlar günümüz teknolojinde oldukça gelişmiş. Artık “tuttu,tutmadı” kısmı geride kalmış.
  • Üst segment implant markalarında bir implant 1000-1500 € bandında. Fiyat bilgisini merak edenler için aklımızda olsun.
  • İmplantlar büyük bir pazara sahip olunca kimi markalar malzemeden kısarak implant kalitesini düşürebilmekte. Bu nedenle diş hekimimizin kullandığı implantın sertifikasını almamız, ne kullanıldığından haberdar olmamız tavsiye diliyor. İleride çıkabilecek olası sorunlar için de elimizde sertifika bulunması bize yardımcı olabilecektir.
• Diş sıkma probleminiz varsa bu konuyu da ciddiye alın. Bir gece saat 4 sularında uyandığımda çenemde müthiş bir ağrı vardı. Acaba bir beze mi çıkıyor diye düşünmüştüm. (Beze ile konunun ilgisi olabilir miydi bilmiyorum ama benim aklıma geldi işte : ) Sabah ağrım eser miktarda devam ediyordu. Beze veya herhangi bir şey de çıkmamıştı. Bu ağrımın dişlerimi sıkmamdan kaynaklandığını düşündüm. Saat 4 gibi uyanmasaydım fark edemeyecektim ağrımın şiddetini. Doktoruma danıştım. Çene kaslarımın sıkmaktan ötürü iyice geliştiğini söyledi. Bu da çenenin kareleşmesine sebep oluyor. Çok hoşnut olduğum bir görüntü değil doğrusu. Sıkmanın dişlerime vereceği zarar da cabası. Nasıl müdahale edebileceğimizi konuştuk. Son zamanlarda bunun için masseter botoksu yapılıyor.
  • Masseter kaslarının çalışmasını azaltmak için. Doktorum tavsiye etti.
  • Ayrıca gece uyurken takmam için bir gece plağı yaptırdık. Bu arada ağız plağını kullanmaya başladım. Oldukça rahat, uyku kalitemi hiç etkilemedi. Hatta dişlerimi sıkmayacağımı düşünmek beni rahatlattı diyebilirim.
  • Yaptırdığım plak, özel bir maddeden, dokuya uyumlu, bakteri tutmayacak şekilde ayrıca dişlerimin kalıbı alınarak bana göre yapılan bir plak. Bunun fiyatı da 75 € bandında. Ama biraz önce internette arattığımda çok uyguun gece plakları gördüm. Eğer onlar da aynı malzemeden yapılıyorsa onlar da 60-80 lira bandında. Araştırmakta fayda var : )

Umuyorum notlarım sizdeki bazı soru işaretlerine cevap olur, unuttuklarınızı hatırlatır. Özellikle diş hekimi arkadaşlarım sizden yorum ve tavsiyelerinizi bekliyorum. Eksik çoktur ama umarım yanlış yoktur. Topu size atıyorum, değerli katkılarınızla eksikler azalsın 🙂

Bu arada paylaşmadan duramayacağım ağız ve diş sağlığında da teknolojideki gelişmeler parmak ısırtıyor. Son muayenemde porselen dişim 3D yazıcıda tarandı. Çok havalı değil mi 🙂

Sağlıklı günler hepimize!