Her bireyin, insan onuruna yakışır şartlarda yaşayabildiği ve diğer canlıların onurlarına da saygılı bir toplum istiyorum:

---

• Her birey
  • Düşünce ve ifade özgürlüğüne sahip olsun.
  • Bir odada yalnız kalabilip konsantre olabileceği, çalışabileceği, dinlenebileceği, güvenli, sağlıklı, bakımlı bir konutta yaşayabilsin. Bu imkanı sağlayabilecek sosyal konutlar olsun.
  • Günlük gerekli kalori miktarını sağlıklı, güvenli gıdalarla temin edebilsin.
  • Zorunlu haller dışında günde en fazla altı saat çalışsın. Ancak bu şekilde kişi dinlenmeye, kendini geliştirmeye, etrafı ile ilişki kurmaya zaman ayırabilir.
  • Gün içinde uykusunu alabilsin, dinlenebilsin, kendini geliştirebilecek faaliyetlere zaman ayırabilsin. Ayrıca sosyalleşebilecek, eğlenebilecek imkanlara sahip olsun.
  • Ayda birkaç kez sanatsal etkinliğe ulaşabilsin.
  • Senede birkaç kez tatil yapabilsin.
  • Egzersiz yapabileceği alanlara, imkanlara sahip olsun.
  • Bilgi kaynaklarına (kütüphaneler, bilgisayar, internet…) erişebilsin.
  • İletişim, kişisel gelişim, kariyer gelişimi, sorun çözümleri alanlarında ve hangi alanda ihtiyacı varsa bireysel destek alabilsin.
  • Kendini güvende hissetsin.
  • Kendini gerçekleştirebilecek kaynaklara sahip olabilsin.
• Eğitim
  • Tüm çocuklar eğitime ulaşabilsinler. Okullara devam edebilsinler.
  • Her çocuk okul öncesi eğitimi alabilsin.
  • Sınıflar en fazla 20 kişilik olsun. Çocuklar derslere katılabilsinler. Öğretmen her öğrencisine zaman ayırabilsin.
  • Her öğrencinin danışabileceği öğrenci koçu olsun.
  • Öğretmenlerin kendilerini geliştirebilecek, yeniliklerle tanışabilecek zamanları, imkanları olsun. Öğretmenlerin de danışabilecekleri öğretmen koçları olsun.
  • Öğretmen-öğrenci ilişkisi hiyerarşi ve otorite üstünden değil insani değerler üstünden kurulsun.
  • Çocuklara itaat etmek değil, eleştirel düşünme öğretilsin.
  • Çocuklar kendilerini ifade edebilmeyi, topluluk önünde konuşmayı öğrensinler.
  • Çocuklar şiddetsiz iletişim dilini öğrensinler.
  • Çocuklara problem çözme bilgisi kazandırılsın.
  • Çocuklar aynılığın değil, farklılıkların güzelliğini keşfetsinler.
  • Dünyanın hikayesinin anlatıldığı bir müfredat olsun.
    • Yalnızca milli tarih değil dünya tarihi anlatılsın. Ülkelerin, devletlerin, medeniyetlerin üstünlüklerinden ziyade birbirilerinden nasıl etkilendikleri, öğrendikleri, ilham aldıkları vurgulansın.
    • İklim değişikliği anlatılsın.
    • Değerler, etik eğitimi verilsin.
• Ailelerin ihtiyaç duyduklarında çocuklarını bırakabilecekleri 24 saat hizmet veren bakım merkezleri olsun. Böylelikle aileler tükenmeden, destek alarak, kendilerine zaman ayırarak çocuklarına bakabileceklerdir.
• Ev Hizmetleri
  • Ulaşılabilir ücretlere
    • Ev temizliği/bakımı yapan birimler kurulsun. Ev temizliği evde kadınların sırtına binen bir yük olmaktan çıksın. Şimdilerde olduğu gibi daha zenginlerin daha yoksulları, sigortasız, güvencesiz, süresiz çalıştırdığı ev hizmetleri yerine güvenli, sigortalı, yemekli, servis hizmetleri, emekliliği olacabilecek profesyonel ve insan onuruna yakışır temizlik birimleri kurulsun. Böylelikle kaynaklar (zaman, su, elektrik, deterjanlar…) daha verimli kullanılmış olur, ev kazalarının daha çok önüne geçilmiş olur.
    • Çamaşırhaneler kurulsun. Buralarda kişiler kendi çamaşırlarını yıkasınlar. Ütü, kuru temizleme gibi hizmetler ulaşılabilir ücretlere sağlansın.
    • Yemek merkezleri olsun. Burada isteyen aileler yemek yiyebilsinler, diğer ailelerle tanışıp kaynaşabilsinler. Böylelikle aileler birbirlerine daha çok zaman ayırabilirler (alış veriş, yemek pişirme, sofra kurma-kaldırma), sağlıklı besinlere ulaşabilirler.
    • Kişisel bakım hizmetleri verilsin: Saç kesim, manikür, pedikür…
• Çalışanlar için
  • İş çıkışında bireylerin rahatlayabileceği, sosyalleşebileceği cafeler, sosyal merkezler olsun.
  • Kariyer yönetimi merkezleri kurulsun. Bu merkezlerde herkes için kariyer planlaması, yönlendirmesi yapılsın. Emekli olup iş arayanlar için, öğrenciler, gençler…
  • Yeni bir iş koluna geçmek isteyenler için gerekli eğitim harcamaları desteklensin.
  • Girişimcilik ve yaratıcılık gerektiren işlerin kurulma ve oturma aşamasında bir süre destek olunsun.
  • Kişilerin yapmaktan memnun olmadıkları, haz alarak çalışmadıkları işler teknoloji eli ile yapılmaya çalışılsın.
• Ücretler
  • Asgari ücret, onurlu bir insan yaşamının gerekliliklerini karşılayabilsin: Eğitim, kişisel gelişim kursları, mesleki kurslar, sağlıklı ve güvenli barınma, sağlıklı ve güvenli beslenme, sağlık harcamaları-korunma ve tedavi-, eğlence, dinlenme, yeterli boş zaman, sosyalleşme faaliyetleri, vizyon gelişimi, yeniliklerle tanışma için gerekli harcamalar, sanatsal ve kültürel faaliyetler, kişinin kendini ifade edebildiği tarzda giyim, aksesuar harcamaları
  • Asgari ücret bir birim olacaksa, örneğin en üst devlet görevlisi maaşı beş birim olsun. Meslekler ve ünvanlar arasında derin uçurumlar olmasın.
  • Ücretler risklere, sorumluluklara, kazanılan uzmanlığa, katma değere bağlı olarak artış göstersin.
  • Kişiler çok kazanacakları için değil sevdikleri için meslekleri seçsinler. Böylelikle sevdikleri işlerde daha mutlu çalışsınlar.

---

Bir toplumda huzurlu ve mutlu yaşayabilmemiz için arkada kimsenin kalmaması gerekir. Dünyanın bu yaşında, insanlığın bu tecrübesinde barınma, korunma, giyinme, beslenme, kendini gerçekleştirme, sosyalleşme lüks olmamalı. Yalnızca bazı kişilerin ulaşabildiği bir imkan olmamalı.

Hepimizin bu standardı yakalayamadığı noktada hepimizin sorumluluğu bulunmakta. Dünyada yeterli kaynaklar mevcut. Ancak biz bu kaynakları aramızda nasıl bölüşüyoruz? Sorun kaynakların olmaması değil, onları nasıl bölüştüğümüz.

Adil, kardeşçe, onurlu bir yaşam için kaynakları nasıl bölüşmeliyiz?

---

Bu konu oldukça tartışmalı soruları da beraberinde getiriyor. Örneğin:

• Asgari ücret olsun mu?
• Kimler asgari ücretle çalışsın?
• En üst devlet görevlisi maaşı kaç birim asgari ücret olsun?
• Maaşlar eşit mi olsun?
• Haftanın kaç günü; haftanın, günün kaç saati çalışılsın?

---

Sizin aklınızdaki sorular neler? Sizin ideal toplumunuz nasıl bir toplum?

---

Daha çok tartışmak, beyin fırtınası yapabilmek için eşitsizliği ele alan düşünürleri de davet edelim:

Rawls-Nozick-Cohen-Mill-Marx